Zostań w domu - baw się dobrze.
Aktualna sytuacja epidemii zmusza nas do zmiany stylu życia. Wielu z rodziców pracuje w domu, mając pod opieką dzieci. Niejednokrotnie słyszą od swoich pociech "nudzi mi się, nie mam co robić". Zadają sobie pytanie, "w jaki sposób zorganizować dziecku czas, co robić z nim w domu".
Dzieci najlepiej funkcjonują w znanym i przewidywalnym środowisku. Lubią, gdy ich dzień ma określony rytm. Zaś gdy się im ten rytm zaburzy, stają się drażliwe, zagubione i sfrustrowane. Warto ustalić z dzieckiem plan każdego dnia (oczywiście z możliwością modyfikacji), usiąść wieczorem i wspólnie zastanowić się, jak będzie wyglądał następny dzień, co będzie jutro robić. Każdy z domowników powinien wziąć udział w tworzeniu tego planu, żeby czuł się odpowiedzialny za to, co będzie się działo i że miał na to wpływ.
Spędzając czas z dzieckiem w domu warto zacząć od wyłączenia telewizora, komputera, odłożenia na bok smartfona. Wspólnie spędzony czas, rozmowy, zabawy, poświęcana uwaga będą dla malucha cennym prezentem, a rodzicom pomogą chwilowo zapomnieć o codziennych trudnościach. Planując aktywności, trzeba pamiętać, że w zależności od wieku dzieci są w stanie skupić się na jednej rzeczy tylko przez określony czas. Trzy - czterolatki będą bawić się jedną zabawką około 10-15 minut. Pięcio - i sześciolatki nieco dłużej utrzymują uwagę na danym przedmiocie - nawet do 40 minut (gdy są bardzo czymś zainteresowane). A zazwyczaj trwa to około 20 minut.
Do interesującej zabawy dzieci nie potrzebują drogich zabawek, dużą frajdę często sprawiają im najprostsze zabawy, na przykład te znane rodzicom lub dziadkom z własnego dzieciństwa. Być może taka podróż do lat dziecinnych, kiedy brak było dostępu do zdobyczy technologicznych współczesnego świata, kiedy konieczna była kreatywność, zabawy niewielką ilością przedmiotów i współpraca - sprawi przyjemność również dorosłym.
Oto propozycje sprawdzonych zabaw z dzieckiem w domu:
- Zabawa w chowanego - jeśli w domu jest więcej miejsca i dużo zakamarków, zabawa w chowanego będzie świetnym pomysłem.
- Zimno, ciepło - jedna osoba chowa jakiś nieduży przedmiot (może to być pluszak, klocek, autko, piłeczka), pozostałe osoby muszą go odnaleźć. Ten kto schował przedmiot daje wskazówki - "zimno, ciepło", informując poszukiwaczy, czy są blisko (ciepło, cieplej, gorąco), czy daleko (zimno, mróz). Ten kto odnajdzie skarb chowa go i zabawa zaczyna się od początku.
- "Zrób to sam" - dzieci mogą lepić z masy solnej, plasteliny, ciastoliny, malować farbami, kredkami, rękami, robić wycinanki z papieru kolorowego i wiele innych. Do takich zabaw można wykorzystać mnóstwo rzeczy, które są w domu. Np. segregować kolorami zabarwiony makaron, robić korale z makaronu penne, figury i postaci z namoczonych chrupek kukurydzianych, a papierowe talerzyki czy opakowania po jajkach mogą zamienić się w stworki, kartonowe pudełka w domki, autka itp. Ograniczeniem może tu być tylko własna wyobraźnia.
- Wspólne poruszanie się do ulubionych piosenek i melodii. Można zorganizować konkurs taneczny albo konkurs piosenki z nagrodami (zrobiony własnoręcznie dyplom, medal itp.), tworzyć wspólnie z dziećmi śmieszne układy taneczne.
- Kalambury - w tej zabawie za pomocą gestów musimy pokazać np. tytuł bajki, postać z bajki, czynność, zwierzątko.
- Wspólne gotowanie - może to być wspólne pieczenie ciasteczek, bułek, zrobienie sałatki owocowej czy kolorowych kanapek. Większość małych dzieci uwielbia bawić się w kuchni. Kiedy rodzice są w domu przez cały dzień, na pewno będą mieli posiłki do przygotowania. Zamiast starać się, aby maluch był zajęty czymś innym podczas gotowania, lepiej zaprosić go do kuchni i cieszyć się współpracą przy następnym posiłku lub przekąsce. Dzięki plastikowym lub silikonowym miskom i naczyniom młodsze dzieci mogą pomóc w takich rzeczach jak mycie owoców i warzyw, mieszanie suchych i mokrych składników ciasta, krojenie miękkich składników, takich jak banany. Dzieci bardzo lubią pomagać w kuchni. To forma nauki w wersji praktycznej, czyli tej najbardziej potrzebnej. W kuchni można nie tylko piec, ale np. imprezować! Przecież w szafkach, szufladach jest mnóstwo instrumentów muzycznych: garnki, łyżki, pokrywki itp.
- Pieczątki z ziemniaków - ziemniaki, z których w łatwy sposób można zrobić pieczątki.
- Wspólne czytanie - czytanie zaspokaja wszystkie potrzeby emocjonalne dziecka, wspiera jego rozwój poznawczy i społeczny, wpływa na rozwój jego słownictwa, przynosi radość. Można np. korzystać z PIERWSZEJ KSIĄŻKI MOJEGO DZIECKA lub znaleźć jakiś inny tytuł na Złotej Liście książek polecanych przez Fundację "ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom" calapolskaczytadzieciom.pl w odpowiedniej kategorii wiekowej.
- Budowanie z klocków - proste lub wyszukane konstrukcje, dziecko ogranicza tylko wyobraźnia. Zabawa klockami ćwiczy emocje, stymuluje wyobraźnię, rozwija logiczne i przestrzenne myślenie dziecka, jest też dobrym ćwiczeniem koncentracji uwagi. Młodszym dzieciom pozwala na rozwijanie również umiejętności manipulacyjnych.
- Zabawa w teatr - zamiana ról: maluchy stają rodzicami, a rodzice dziećmi. Można wcielić się w postaci ulubionych bajek lub wymyślić własną bajeczkę czy historyjkę.
- Bańki mydlane - rzecz, która nie wychodzi z mody, i z której się nie wyrasta.
- Tor przeszkód - dzieci w młodszym wieku często uwielbiają wspinać się, czołgać i skakać. Aby pomóc im rozwijać się ruchowo, warto stworzyć taki tor przeszkód, by były bezpieczne, ale żeby mogły się trochę poruszać.
- Samoloty i łódki z papieru - zapewne wielu rodziców pamięta jak składało się samoloty czy łódki z papieru, może warto pokazać to swoim dzieciom.
- Zrobienie pikniku na kocu lub zbudowanie bazy (z krzeseł, prześcieradeł, poduszek etc.), gdzie dzieci będą miały swoją kryjówkę.
- Zabawa się w głuchy telefon, który najpierw dzieci skonstruują wspólnie z rodzicami np. z kubków po artykułach spożywczych i nitki lub sznurka.
- Angażowanie w sprzątanie - dla większości dorosłych obowiązki domowe mogą nie wydawać się zabawą, natomiast dzieci często lubią zajmować się pracą dorosłych i towarzyszyć im wówczas. To idealny czas, aby pomóc dziecku nauczyć się układać swoje rzeczy, robić porządki w zabawkach, np. przecierać samochodziki i klocki wilgotną szmatką z płynem odkażającym, odkurzać półki lub ścielić łóżko, jednocześnie bawiąc się poszczególnymi zabawkami, żeby czynności te nie były dla dzieci nudne. Maluchy chętnie angażują się w pranie, można je poprosić o pomoc w sortowaniu prania według kategorii lub koloru, w dobieraniu skarpet w pary czy składaniu ręczników.
Ważna przy zabawie jest dobrowolność udziału. Nie wolno do niej dziecka zmuszać. Podczas zabawy nie powinno być rozmów na tematy trudne, ani nie jest to czas na pretensje i żale. Ważne jest, żeby każdy miał możliwość zaproponowania zabawy i jej realizacji.
Wiele pomysłów na gry i zabawy z dziećmi można znaleźć w sieci na stronach:
Kolorowanki - do pobrania
Opracowała
Jolanta Wojdyła
psycholog
