Dzieci z ADHD i dużym potencjałem intelektualnym często wyróżniają się wybitną ciekawością poznawczą, zdolnością do szybkiego przyswajania informacji oraz kreatywnym podejściem do problemów. Zadają liczne, nieraz bardzo złożone pytania, interesując się tematami wykraczającymi poza typowe zainteresowania ich rówieśników. Ponadprzeciętna aktywność poznawcza i generowanie wielu pomysłów w krótkim czasie niewątpliwie jest atutem, jednak równocześnie prowadzi do trudności z selekcją informacji i planowaniem działań. Mówimy więc o hiperaktywności, która nie ogranicza się jedynie do ruchu fizycznego, lecz przejawia się również w nieustannym poszukiwaniu nowych wyzwań intelektualnych. Dziecko rzadko skupia się na jednym zadaniu - szybko przenosi uwagę na nowe aktywności, które przyciągają jego zainteresowanie.
Przedszkolak z ADHD i wysokim potencjałem intelektualnym często przejawia zwiększoną wrażliwość emocjonalną, co może wpływać na jego relacje z rówieśnikami i dorosłymi. Intensywne przeżywanie emocji, połączone z trudnościami w samoregulacji, bywa źródłem frustracji. W relacjach społecznych dziecko może być odbierane jako lider dzięki przejawianej inicjatywie, spontaniczności i niepohamowanej kreatywności. Z drugiej strony jego impulsywność i trudności z przestrzeganiem zasad będą prowadzić do konfliktów.
Wyzwaniem dla środowiska edukacyjnego jest więc zorganizowanie dla tak funkcjonującego dziecka przestrzeni do pełnego wykorzystywania jego zdolności. Impulsywność i problemy z koncentracją uwagi maskują bowiem jego rzeczywisty potencjał. Kluczowa będzie więc indywidualizacja podejścia, które połączy stymulowanie zdolności poznawczych z rozwijaniem samoregulacji. Warto więc oferować dziecku zadania rozwijające kreatywność, myślenie analityczne i umiejętność rozwiązywania problemów, jednocześnie uczyć radzenia sobie z emocjami. Ważne będzie też zadbanie o jasne zasady i przewidywalne rutyny w organizacji działań.
Przedszkolak z ADHD i dużym potencjałem intelektualnym jest dzieckiem wyjątkowym, którego funkcjonowanie wymaga holistycznego podejścia. Z jednej strony należy uwzględniać trudności wynikające z nadpobudliwości psychoruchowej, z drugiej - wspierać rozwój jego talentów. Tylko poprzez odpowiednie dostosowanie środowiska edukacyjnego i rodzinnego można stworzyć warunki, które pozwolą dziecku rozwinąć pełnię jego potencjału.
Opracowała
mgr Dorota Nakonieczna-Jamróg
Literatura:
- Kołakowski, A., Wolańczyk, T., Pisula, A., Skotnicka, M., Bryńska, A. (2007). ADHD - zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Przewodnik dla rodziców i wychowawców. Gdańsk: GWP.
- Barkley R.A., 2009. ADHD - podjąć wyzwanie. Kompletny przewodnik dla rodziców. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań.
- Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M., 1999. Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Książka dla rodziców, nauczycieli, lekarzy. BiFolium, Lublin.